1-4- وظایف اداره کل پایگاه ها
اداره کل پایگاه‌ها موظف است تمامی امور مربوط به برنامه ریزی، نظارت و پایش در قالب بازدیدهای دوره‌ای، بررسی گزارش‌های عملکرد و برنامه‌های سالانه، برگزاری جلسات مشورتی از قبیل شوراها و کمیته های فنی و سیاستگذاری در خصوص مسائل پژوهشی، فنی، معرفی و برندسازی، آموزش، توسعه‌ی ظرفیت‌ها، منابع و همکاری‌های ملی و جهانی و اقدامات اجرایی پایگاه ها را به انجام رساند؛ در این راستا، همچنین به‌منظور ارتقا کیفیت علمی و اجرایی اعضای ستادی اداره کل پایگاه ها، نیروهای متخصص مستقر در هر یک از پایگاه‌های جهانی و سایر افراد ذینفع و ذی‌مدخل منطبق با معیارها، ضوابط و استانداردهای تعیین شده از سوی وزارتخانه و مرکز میراث جهانی یونسکو، فعالیت هایی از قبیل برگزاری همایش، کارگاه های آموزشی، نشست های تخصصی و ایجاد ارتباطات درون وزارتی، برون وزارتی و همچنین بین المللی، پایش عملکرد، تحلیل اطلاعات و گزارش‌نویسی را طراحی، برنامه ریزی و اجرا نماید. براساس رسالت وزارت ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، وظایف اداره کل پایگاه ها به ترتیب زیر تهیه و تدوین شده است:
- برنامه‌ریزی در راستای حفاظت، مرمت و ساماندهی بناها (مجموعه بناها)؛ بافت‌ها و محوطه‌های میراث فرهنگی جهانی و ملی.
- سیاستگذاری و برنامه‌ریزی به‌منظور تدوین برنامه اجرائي برای ايجاد هماهنگي در فعاليت پايگاه‌ها.
- برنامه‌ريزي و پیگیری‌های لازم براي تهيه طرح‌ها، پلان مدیریت و اقدامات اجرایی اضطراري براي حفاظت و صیانت از آثار میراث فرهنگی ملی و جهانی.
- برنامه‌ریزی و هماهنگی در راستای شناسایی، مشارکت و برقراری ارتباط و همکاری با نهادها و سازمان‌ها و مراکز علمی و دانشگاهی بین المللی.
- هدایت و نظارت بر اجراي طرح‌های مطالعاتی، پژوهشی و برنامه‌هاي عملياتي مربوط به حفظ، احياء، زیرساخت‌های گردشگری و ساماندهي در محدوده عرصه و حریم آثار میراث جهانی و ملی.
- برنامه‌ريزي براي شناسايي و معرفي ارزش‌هاي برجسته آثار میراث فرهنگی جهانی و ملی در راستاي حفظ و ارتقاء هويت فرهنگي-تاريخي آنها در سطح ملی و بین المللی.
- نظارت بر اجراي دستورالعمل‌ها، آئين نامه‌ها، كنوانسيون‌ها و قوانين و مقررات ملی و جهانی در خصوص حفظ، مرمت، احياء و ساماندهی در پایگاه‌ها.
- رسيدگي به مسايل و مشكلات پايگاه ها (ملی و جهانی) و انجام اقدامات لازم برای رفع آنها با همكاري و هماهنگي مراجع ذيربط.
- فراهم آوردن زمينه لازم براي ارتباط هر چه بيشتر پايگاه‌ها با مراكز علمي، تحقيقاتي و دانشگاهي.
- مطالعه، بررسي و اقدام براي ايجاد و استقرار ساختار هيأت امنائي براي پايگاه هاي واجد شرايط لازم.
- تهيه و تدوين روش‌هاي استاندارد جهت برنامه‌ریزی، نظارت و پایش فعاليت پايگاه‌ها.
- برنامه‌ریزی، نظارت و پيش بيني تمهيدات لازم براي تجهيز و پشتيباني اداري، فني و اجرائي پايگاه‌هاي ملی و جهانی.
- همكاري با دفتر ثبت آثار و حفظ و احياء ميراث معنوي و طبيعي براي ثبت جهاني آثار واجد شرايط.
- تشكيل شوراي تخصصی پايگاه‌ها به طور مداوم به منظور بررسی و در نهایت تصویب طرح‌های مطالعاتی و اجرایی در پایگاه‌های ملی و جهانی.
- جمع بندي و تدوین برنامه‌هاي ساليانه طرح های مطالعاتی، پژوهشي و اجرايي پايگاه‌ها پس از تأييد در هیئت راهبردی/ شورای فنی استان.
- پيگيري تخصيص اعتبارات ملي و استاني و ساير اعتبارات بر اساس برنامه‌هاي مصوب سالیانه پایگاه‌ها.
- گزارش‌گيري از کلیه اقدامات مطالعاتی، پژوهشی و اجرایی در حوزه‌های حفاظت، مرمت، ساماندهی و زیرساخت‌های گردشگری و معرفی و آموزش صورت گرفته درپايگاه‌ها، جمع بندي و ارائه آن.
- انجام هماهنگي با معاونت‌هاي تخصصي و مديران استاني براي رفع موانع و مشكلات پيش‌روي پایگاه‌ها.
- برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي و همايش‌هاي علمي براي ارتقاء علمی و توسعه‌ی دانش در پايگاه‌ها.
- فراهم نمودن جلب مشارکت و تسهيلات لازم براي كمك‌هاي فني، مالي و كارشناسي به پايگاه هاي ملي و جهانی.
با توجه به ساختار داخلی اداره کل پایگاه ها سه اداره طرح و برنامه، حفاظت و نظارت، پایش، ارزیابی و همکاری‌های بین المللی زیر نظر مدیر کل فعالیت دارند که شرح وظایف هر یک از اداره‌ها به ترتیب زیر خواهد بود:
وظایف اداره طرح و برنامه
- امکان‌سنجی، ارزیابی و پیگیری ایجاد و راه‌اندازی پایگاه‌های میراث جهانی و ملی.
- امکان‌سنجی و پیشنهاد برنامه‌ها در راستای اهداف و سیاست‌های کلان اداره کل پایگاه‌ها.
- نظارت بر تدوین برنامه سالانه پایگاه‌ها میراث ملی و جهانی و مجموعه‌های هیأت امنایی و تدقیق آنها در موافقتنامه سالیانه اداره کل پایگاه‌ها.
- پیگیری و نظارت بر تهیه و تدوین آیین نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌ها در ارتباط با پایگاه‌ها.
- پیگیری صدور احکام مدیران پایگاه‌ها، هیأت راهبردی و شورای تخصصی امورپایگاه‌ها.
- شناسایی و پیشنهاد براي ايجاد و استقرار ساختار هيأت امنائي براي پايگاه‌هاي واجد شرايط لازم؛
- پیگیری و هماهنگی با دبیرخانه هیأت امناها و مجموعه‌ها در راستای ارائه‌ی برنامه‌ها، گزارش‌ها، تولید محتوا و همکاری در برگزاری جلسات کمیسیون دائمی و هیأت امناها.
- پیگیری تأمین، تخصیص و ابلاغ اعتبارات پایگاه‌ها با هماهنگی سایر بخش‌های مرتبط
وظایف اداره حفاظت و نظارت
- پیگیری و نظارت بر تهیه و تدوین آیین نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌ها در ارتباط با حفاظت و نظارت فنی بر پایگاه‌ها.
- بررسی، هدایت و نظارت بر فعالیت های مطالعاتی و پژوهشی پایگاه‌های میراث فرهنگی جهانی و ملی.
- بررسی، هدایت و نظارت بر فرایند تهیه طرح و اجرای اقدامات حفاظت، مرمت، احیاء و بهره‌برداری از آثار پایگاه‌های میراث فرهنگی ملی و جهانی.
- نظارت و کنترل فنی اقدامات حفاظتی و اجرایی پایگاه های میراث فرهنگی ملی و جهانی.
- هماهنگی و همکاری با مدیران پایگاه‌ها و ارائه راهکارهای علمی و فنی درخصوص چگونگی اقدامات حفاظتی و اجرایی پایگاه‌های میراث فرهنگی ملی و جهانی.
- انجام هماهنگی‌های لازم درخصوص برگزاری جلسات تخصصی و کمیته‌های فنی و شورای تخصصی.
- پیگیری و انجام هماهنگی‌های لازم با پایگاه‌های میراث جهانی و ملی به منظور تهیه و جمع‌آوری داده‌ها و اسناد فنی.
- پیگیری و همکاری در تهیه گزارش‌های حفاظتی، ادواری و ... به مرکز میراث جهانی و سایر نهادهای وابسته.
- نظارت بر اجراي قوانين و مقررات ملی و جهانی در خصوص حفظ، مرمت، احياء و ساماندهی در پایگاه های میراث فرهنگی ملی و جهانی.
- پیگیری و انجام هماهنگی‌های لازم در راستای فراهم نمودن تسهيلات لازم براي كمك‌هاي فني، مالي و كارشناسي به پايگاه هاي ملي و جهانی.
وظایف اداره پایش، ارزیابی و همکاری‌های جهانی
- تهيه و تدوين شیوه و روش‌هاي استاندارد جهت ارزيابي و پایش فعاليت پايگاه‌ها.
- بررسی، ارزیابی و نظارت بر کلیه امور مرتبط با عملکرد سالانه پایگاه‌ها (میراث جهانی و ملی) و مجموعه‌های دارای هیأت امنا و انجام پشتیبانی های لازم.
- پیگیری گزارش‌های فعالیت‌ها و اقدامات مطالعاتی، پژوهشی و اجرایی در حوزه‌های حفاظت، مرمت، ساماندهی و زیرساخت‌های گردشگری و معرفی و آموزش صورت گرفته درپايگاه‌ها و مجموعه‌های دارای هیأت امنا به صورت مستمر و جمع‌بندی آنها.
- همکاری در پیگیری، تنظیم و ارسال گزارش‌های مستمر و ادواری برای نهادها و سازمان‌های بین‌المللی هم‌چون یونسکو و مراکز وابسته آن.
- برنامه ریزی، تهیه و تدوین آمار و عملکرد نهایی پایگاه‌های میراث جهانی و ملی و جمع بندی نهایی.
- پایش و ارزیابی متناوب و مستمر پایگاه‌های میراث جهانی و ملی.
- جمع‌آوری و تدوین بانک اطلاعات و داده‌های مرتبط با پایگاه‌ها و مجموعه‌های هیأت امنایی.
- پایش و ارزیابی تجهيز و پشتيباني اداري، فني و اجرائي پايگاه‌هاي ملی و جهانی.
- برنامه‌ریزی و ظرفیت‌سازی در راستای شناسایی و معرفی آثار موجود در عرصه و حریم پایگاه‌های میراث جهانی و ملی از طریق بروشور، مجله و سایر محصولات و رسانه‌های تخصصی و عمومی.
- جلب زمینه مشارکت‌های بین المللی در راستای تحقق وظایف تخصصی پایگاه‌ها.
- پیگیری و هدایت فعالیت‌ها و زمینه‌های همکاری‌های پایگاه‌ها در سطح جهانی و نظارت بر آنها.
- نظارت، پیگیری و انجام هماهنگی‌های لازم درخصوص برگزاری دوره‌ها، کارگاه‌های آموزشی، نشست‌ها و همایش‌های تخصصی در زمینه‌ی پایگاه‌های میراث جهانی و ملی.
وظایف مدیر پایگاه:
- پیگیری تشکیل جلسات منظم هیأت راهبردی (حداقل 4 بار در سال) و نظارت بر اجرای مصوبات.
- مشارکت در برقراری ارتباط مستمر بين پايگاه‌ها در سطح ملی و بین‌المللی جهت انتقال تجربیات در زمینه معرفی و آموزش، شیوه‌های مشارکت‌های درون و برون وزارتی و اجرای دستورالعمل‌های حفاظت و توسعه پایدار مشترک، فعالیت‌های پژوهشی و اجرایی.
- برنامه ريزي و انجام اقدامات لازم براي تهيه طرح هاي راهبردي و اضطراري براي حفاظت از آثار در محدوده پایگاه های میراث ملی و جهانی با هدف مقابله با بحران و خطرپذیری در برابر آسیب های طبیعی و انسانی.
- پیگیری تأمین و ایجاد امکانات و زیرساخت های گردشگری در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی برای بازدیدکنندگان ملی و بین المللی.
- پایش، انجام بازدیدهای مستمر و تهیه گزارش های ادواری با موضوع حفاظت و صیانت از ارزش های برجسته در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- نظارت بر كليه اقدامات درحال برنامه‌ريزي، طرح‌ها و فعاليت‌هاي عمراني دستگاه‌هاي مختلف اجرايي، بررسي آنها و اعلام نظر به‌منظور ايجاد هماهنگي‌هاي لازم و هدايت طرح‌هاي توسعه‌اي در مسير حفظ ارزش‌هاي فرهنگي، تاريخي و طبيعي در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- ظرفیت سازی و زمينه‌سازي در راستای تشويق و ترغيب سرمايه‌گذاري برای فعالیت های مرتبط با حفاظت و مرمت، رونق و ایجاد زیرساخت های گردشگري، هنرهاي بومی و صنایع دستی توسط نهادهاي خصوصی، عمومی و انجمن ها، سمن ها و جوامع محلی.
- نظارت دقیق بر اجراي قوانين، آئين نامه‌ها، قراردادها و کنوانسيون‌هاي ملي و بين المللي (وظایف قانونی وزارت م.گ.ص) در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- پیگیری و هماهنگی برای برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي، همايش‌هاي علمي و نشست های تخصصی با موضوع اهداف پایگاه و وظایف وزارت با هماهنگی اداره کل پایگاه ها.
- تهیه برنامه های سالانه پایگاه (كوتاه‌مدت) در راستای تحقق برنامه جامع مدیریت پایگاه و تهیه برنامه جامع مدیریت پایگاه (برنامه ميان مدت و بلند مدت) و انجام مراحل لازم جهت تصویب آن.
- برنامه ریزی و سیاستگذاری برای تهيه طرح‌های ساماندهی، حفاظت، احيا و محوطه‌سازی، معرفي آثار فرهنگي، تاريخي و طبيعي در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- پيگيري و پیشنهاد برای ايجاد ساختار مناسب حفاظت فيزيکی پايگاه برای حفاظت از در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- پیگیری برای ايجاد و آماده‌سازي فضاي مناسب پايگاه جهت استقرار كارشناسان و گروه‌هاي پژوهشي - اجرايي و مهيا نمودن امكانات رفاهي لازم براي آنها.
- برنامه ریزی و هدایت فعالیت های اطلاع‌رساني در سطح منطقه ای و ملی براي افزايش آگاهي عمومي جوامع محلی از ارزش های برجسته ميراث طبیعی، بخصوص درميان نسل جوان.
- ايجاد زمينه‌هاي لازم براي ارتباط هرچه بيشتر پايگاه با جوامع محلی و مديران محلی در راستاي مشاركت منابع انساني و تقویت جایگاه مديريت محلي در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- برقراری ارتباط موثر با واحدهای آموزشی (مدارس، دبیرستانها و ...) منطقه جهت اطلاع رسانی، آموزش و معرفی آثار به دانش آموزان و خانواده ها در راستای شناساندن ارزش‌های آثار و ایجاد و تقویت انگیزه حفاظت از ارزش های برجسته آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- پیگیری و برنامه ریزی برای تدوين ضوابط و دستورالعمل هاي کاربردی لازم براي مدیریت، حفاظت و گردشگری پایدار در محدوده عرصه و حریم آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی.
- پيگيري تخصيص اعتبارات مصوب ملي، استاني و ساير منابع و نظارت بر نحوه هزینه کرد آن ها با هماهنگی اداره کل استان و اداره کل پایگاه ها.
- پیگیری ساماندهی و تجهيز پايگاه‌ها در زمينه هاي اداري، فني و اجرايي براي انجام بهتر فعاليت‌هاي جاری.
برنامه ريزي، هدایت و سیاست گذاری براي شناسايي و معرفي ارزش هاي فرهنگی موجود در محدوده آثار و پایگاه های میراث ملی و جهانی در راستاي حفظ و ارتقاء هويت آن ها.