مسجد جامع اصفهان
میراث جهانی مسجد جامع عتیق اصفهان گنجینهای از هنرهای معماری ایرانی است که افزون بر شواهدی از دوران پیش از اسلام، آثاری ازدورههای گوناگون اسلامی مانند: دیلمیان، سلجوقیان، آق قویونلوها، و ایلخانی تا صفوی و قاجاری را در خود جای داده است. کشف یک پا ستون با آرایه های دوره ساسانیان در منطقه شمالی مسجد نمونهی بارز آثارپیش از اسلام این بنا است. بر پایهی کاوشهای باستان شناسی این مسجد پیش از سیطرهی اعراب بر این شهر، کاربری آتشکده را داشته و به عنوان مرکز مذهبی مهم شهر به حساب میآمده که در سدههای دوم و سوم هجری یک مسجد ساده بر روی آن بنا شد. این اثر در حال حاضر شامل گنبد نظامالملک، گنبدتاجالملک، حیاط چهار ایوانی و شبستانهای گرد آن، مدرسه مظفری، محراب الجایتو است که هر یک نشان دهندهی سیر تحول هنر معماری اسلامی در دورهای ویژه هستند. محراب الجایتو نمونه نفیسی از آرایهی گچبری است که با گل و بته و شکلهای هندسی آراسته شده است. همچنین در مسجد جامع اصفهان از ۴۸۴ فن گوناگون برای ساخت تاقهای قوسی استفاده شده است. این اثر که در سال 1310 به شمارهی 95 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده؛ در فرجام نیز به سبب دارا بودن ارزشهای برجستهی جهانی با معیار (ii) در تاریخ 10/04/1391 (30 جون 2012 م)، اجلاس 36 سنت پطرز بورگ به شمارهی 1397 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.