گنبد سلطانیه
میراث جهانی گنبد سلطانیه در ۴۳ کیلومتری شهر زنجان واقع است. این مکان در زمان فرمانروایی مادها، اریباد خوانده شده و از سوی دیگر زمان پارت‌ها به ارساس شهرت پیدا کرده‌است. حمدالله مستوفی در کتاب نزهه القلوب می‌نویسد که پیش از سلطنت سلطان محمد خدابنده، این شهر را شریزا یا شهریاز می‌خواندند. به استناد پژوهش‌های باستان‌شناسی پیشینه‌ی استقرار در محوطه‌ی گنبد سلطانیه به هزاره‌ی اول پیش از میلاد باز می‌گردد. سپس در دوره‌ی ایلخانی ارغون خان در سال 669 هجری قمری تصمیم به برپایی اقامتگاهی در دشت ییلاقی سلطانیه گرفت. پس از او فرزندش غازان خان آرامگاهی در آنجا برپا کرد. در فرجام سلطان محمد خدابنده (الجایتو) آن را توسعه داده و بنای مشهور به گنبد سلطانیه را ایجاد کرد. این شهر در این دوره به عنوان پایتخت برگزیده شد. بنای گنبد هشت گوشه و دارای هشت مناره در پیرامون گنبد اصلی است. بلندای این گنبد که کهن‌ترین گنبد دوپوش در ایران و بلندترین گنبد آجری در جهان است، 5/48 متر و گرداگرد آن ٢٥ متر است. گنبد سلطانیه از نظر حجم، سبک معماری، رابطه فضاها، هماهنگی سازه‌ها، ایستایی و پایداری بنا و زیبایی‌شناسی و آرایه‌ها، نمونه‌ای ویژه در تاریخ معماری ایرانی-اسلامی به شمار می‌آید.گنبد از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ پوشیده و سقف داخل اتاق‌های بالا با گچ‌بری‌ها و آجرهای رنگارنگ آراسته شده است. این اثر شامل سه بخش اصلی گنبدخانه، تربت‌خانه و محوطه‌های باستانی در پیرامون گنبد است. در این بنا از آرایه‌های زیبایی از هنرمقرنس‌کاری، کاشی‌کاری، گچ‌کاری و ترکیبی از آجر و کاشی به همراه کتیبه‌های گوناگون به کار رفته است. گنبد سلطانیه در درازای سده‌ها به سبب عوامل گوناگون محیطی و اقلیمی دچار آسیب شده و در دوره‌های اخیر مورد مرمت و بهسازی قرار گرفته است. این اثر که در سال 1310 به شماره 166 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده؛ در فرجام نیز به سبب دارا بودن ارزش‌های برجسته‌ی جهانی با معیارهای (ii) ،(iii) ،(iv) در تاریخ 26/04/1384 (26 ژوئن2005 م)، اجلاس 29 دوربان آفریقای جنوبی به شماره‌ی 1188 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.