چغازنبیل
میراث جهانی چغازنیبل یا شهر دورانتاش در حدود 30 کیلومتری جنوب‌خاوری شهر شوش در استان خوزستان واقع است. این شهر در سده‌ی 13 پیش از میلاد به دستور اونتاش گال پادشاه ایلامی ساخته شد. در سال 1890 میلادی ژاک دمورگان زمین شناس معروف فرانسوی گزارش داد که در ناحیه معروف به چغازنبیل معادن نفت وجود دارد. پس ازگذشت حدود نیم سده مهندسان حوزه نفتی مستقردرمحل، آجر کتیبه‌داری را برای بررسی به هیئت باستان شناسی شوش فرستادند و این مورد، سبب آغاز یک رشته کاوش های علمی در چغازنبیل و کشف بنای جالب زیگورات گردید. در کشف و بررسی‌های نخستین این اثر براون نیوزلندی، دمکنم و پرفسور ملوان نقش داشته‌اند. سپس این شهر ازسال 1951 تا 1962 میلادی از سوی گیرشمن مورد کاوش علمی قرار گرفت. این شهر از سه حصار تودرتو تشکیل شده بود. دیوار داخلی 7 دروازه و معابدی مانند: زیگورات، ناپیرشا، کی ریشا، ایشناکاراب، این شوشیناک و معابد چهارگانه داشته است. دیوار میانی به شکل چهارگوش و دارای آثاری مانند: معبد پی نیکیر، معبد ایم و شالا، معبد شیموت و نین الی، معبد نپراتپ، معابد هشمتیک و روهوراتیر و خانه‌های مسکونی است که حدود 450 متر درازا و 400 متر پهنا داشته است. این دیوار دارای 4 دروازه بزرگ و کوچک است. دیوار بیرونی دارای یک ورودی شاهی و نیز شامل آثاری مانند: بنای مخزن آب، کاخ آرامگاه، معبد نوسکو است که حدود 1200 متر درازا و 800 متر پهنا داشته است. این حصار به احتمال دیوار دفاعی شهر را تشکیل می داده است. این شهر به ایزدان این شوشیناک و ناپیرشا تعلق داشت. درکاوش‌های انجام شده در چغازنبیل، آثار و اشیای جالب توجه‌ای از ظروف سفالی، تندیس‌های گلی و غیرگلی و آثاردیگری مانند: سرگرزهای مرمر سفید ساده و نوشته‌دار به نام اونتاش گال، آجر نوشته‌ها، گِل نوشته‌ها و مُهرها،کلون در، گُل‌میخ‌ها و میخ‌های سفالی، تبرهای گوناگون ساده و نوشته‌دار از جنس مفرغ و نقره، لوله‌های شیشه‌ای، ابزار جنگی و اشیای تزیینی بدست آمده که در میان آن‌ها لوله‌های شیشه‌ای چغازنبیل از جمله قدیمی‌ترین نمونه‌های شیشه در ایران به شمار می‌رود. معبد چغازنبیل که بزرگ‌ترین اثر معماری بر جای مانده از تمدن ایلام باستان است؛ در فرجام با یورش آشوریان به رهبری آشور بانی پال در سال 640 ق.م تخریب شده و در دوره‌های اخیر بازسازی شده است. این اثر که در سال 1348 به شماره 895 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده؛ در فرجام نیز به سبب دارا بودن ارزش‌های برجسته‌ی جهانی با معیارهای(iii) ، (iv) در تاریخ 4/08/1358 ه.ش (26 اکتبر 1979 م)، اجلاس سوم قاهره و لوکسور مصر به شماره‌ی 113 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.