قنات وزوان - استان اصفهان - میمه
تاریخچه قنات وزوان
آنچه در مورد قدمت قنات می توان گفن آن است که تاریخ سکونت در این منطقه با تاریخ قنات رابطه مستقیم دارد. به همین دلیل است که برخی از صاحب نظران تاریخ احداث این قنات را به دوره پیش از اسلام و قرون اولیه اسلامی نسبت می دهند. قنات بزرگ شهر وزوان با قدمتي چند صد ساله يكي از قنوات مهم و با ارزش در منطقه است. به دليل وجود سد زيرزميني در اين قنات، اين قنات به عنوان يكي از قنوات با ارزش و شگفت انگيز و نمونه در سطح جهان مطرح است، دكتر بهنيا در كتاب قنوات ايران آورده است كه از بين چند صد هزار قنات كشف شده در جهان، قناتي مشابه قنات بزرگ شهر وزوان يافت نشده و اين قنات و قنات مزد آباد میمه تنها قنوات موجود در جهان هستند كه داراي سد زيرزميني ذخيره آب می¬باشند.
در بررسی تاریخچه قنات وزوان با استناد به اظهارات خبرگان محلی می¬توان و تحلیل آن به نتایج تقریبی در مورد تاریخچه قنات رسید. مطابق گفته تمامی مطلعین و خبرگان محلی تاریخ حفر اولیه قنات وزوان مطابق روایاتی که از پدران و بزرگان خود شنیده¬اند به دوران ماقبل از اسلام می¬رسد. بر اساس گفته اهالي روستاي وزوان، قنات عمومي روستا كه به "قنات بزرگ" يا "قنات قديمي" نيز شهرت دارد در گذشته دور با سرمايه يك نفر گله¬دار اصفهاني حفر شده است. در زمان هجوم مغول قسمتي از اين قنات از خاك و خاشاك پر شد و در همين زمان بود كه سكنه وزوان قنات مذكور را از اصفهاني¬ها خريدند. اگر همين هجوم مغولان را ملاك قرار دهيم، قنات مذكور داراي حدود 800 سال سابقه تاريخي است. مغولان در سال 625 ه.ق در نزديكي اصفهان با سپاهيان سلطان جلال¬الدين خوارزمشاه مي¬جنگيدند و پهنه نبرد آنها تا كاشان ادامه داشت و قناتهاي ميمه و وزوان در قلمرو همين پهنه و در سر راه عمومي قرار دارند. (صفی نژاد، 1379: 164)