بیستون
مجموعهی میراث جهانی بیستون به عنوان شناسنامه یا هویت تاریخی و ملی ایرانیان به شمار می آید. این اثر جهانی گویای برپایی یک دولت مقتدر و بلکه فراتر ازآن یک فرمانروایی بزرگ در جهان بوده است. این مجموعه در 30 کیلومتری شمال خاوری شهر کرمانشاه و جنوب باختری شهر بيستون واقع شده است. در این مجموعه 15 اثر به ثبت جهانی رسیده است. سنگنبشته متعلق به داریوش اول و نیز نقش برجسته وی در بیستون، یکی از مهمترین و مشهورترین اسناد تاریخ جهان و مهمترین متن تاریخی در دورهی هخامنشیان است. سنگ نگاره (نقشبرجسته)، داريوش و اسيران را در سطحي عمودي به بلنداي 3 متر و پهناي 5/5 متر نشان ميدهد. نام فارسي باستان اين كوه بَغستان یا بگستان به معناي جايگاه خدايان است و به روايت جغرافي دانان بهستون است. این سنگ نبشته به سه زبان پارسي باستان، ايلامي و اكدي نگاشته شده است. محتوای اصلی متن کتیبه دربارهی شروع فرمانروایی داریوش و نیز سرکوب شورشیان و گسترهی سرزمینهای زیر پوشش حکومت او و چگونگی چیرگی برگوماتای مغ است. داریوش در این کتیبه به نگهداری و نگاهبانی این سنگ نبشته به آیندگان سفارش کرده است. امروزه، حفاظت، مرمت، ساماندهی محیطی و ایجاد زیر ساختهای گردشگری در بیستون درحال انجام است. این اثر که در سال 1310 به شماره 70 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده؛ در فرجام نیز به سبب دارا بودن ارزشهای برجستهی جهانی با معیارهای (ii) ،(iii) در تاریخ 25/04/ 1385 ه.ش (16 جون 2006 م)، اجلاس 30 ویلینوس لیتوانی به شمارهی 1222 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.