استان مازندران - فرح آباد ساری
تاریخچه پایگاه:
فرحآباد امروزه روستایی کوچک در مصب رودخانه تجن در کنار ساحل دریای مازندران است. شاه عباس صفوی بسیار مایل به آبادانی این بندر بود و بنا به روایات سرجان ملکم و مسیو ابت در همانجا فوت نمود. این بندر در طول دوره قاجار و تا دوره رضاشاه پهلوی همچنان بهصورت جزئی مورد استفاده بودهاست. امروزه از آثار دوران صفوی یک مسجد، حمام، بخشهایی از بازار و ستونهایی از یک پل باقی ماندهاست. همچنین دو برج دیدهبانی هشت گوشه از دوره قاجار (سال ۱۸۵۶ میلادی) در بخش غربی رودخانه ساخته شده است.
ویژگیهای برجسته:
در سال ۱۶۶۸ میلادی، ۶۰۰۰ قزاق روس با ۴۰ کشتی توپدار، ابتدا شهر رشت را چپاول نمودند و سپس به فرح آباد آمدند. قزاقها به مدت شش روز نقش تجار را بازی کردند و پول و طلای فراوانی در شهر خرج کردند و پس از آنکه اعتماد مردم شهر را بدست آوردند و در شهر پخش شدند، ناگهان دست به شمشیر برده و هرکس را که بر سر راه دیدند از دم تیغ گذراندند. به این ترتیب حداقل ۵۰۰ نفر را کشتند، خانهها را غارت کردند و با کشتیهای خود از ساحل دور شدند. مهمترین خسارت این حمله، نابودی کامل قصر شاه عباس بودهاست. اهالی باقیمانده فردای آنروز به خیال اینکه قزاقها رفتهاند به شهر بازگشتند و مشغول جمعآوری اثاثیه خود و اجساد کشتهشدگانشان شدند ولی قزاقها مجدداً حمله کرده و اینبار ۷۰۰ نفر دیگر را کشتند. گنجینه نفیس چینیهای عتیقه و اشیاء مرجانی و ظروف کریستال باقیمانده در قصر را سرقت کرده و حوض زیبای یشم طلاکوب آنرا شکستند.
امروزه بقایای شهر قدیم به وسعت ۳۰ تا چهل هکتار در منطقه پراکنده است که شناسایی دقیق آنها نیاز به عملیات حفاری دارد. از کاخ جهاننما یا همان قصر صفوی بقایای ناچیزی در قسمت شمالی مجموعه و غرب رود تجن باقی مانده است. از پل آجری نیمه ویران هفت چشمه صفوی، قسمت اعظم تخریب و فقط چند چشمه و ستون باقیست. از این مجموعه، مسجد فرح آباد طی سالهای دهه هفتاد بازسازی کامل شدهاست.